Zgłębianie indiańskiej duszy jest jak nurkowanie w kowadle – najczęściej boli od tego głowa.
Nadwyżka podaży. Załóżmy, dla odmiany, że gdy 1 czerwca rozpoczęła się
sprzedaż lodów, cena jednej porcji wynosiła 2,25 zł.
W takich okolicznościach zostałoby kupionych 65 porcji lodów. Sprzedawcy
byliby jednak gotowi sprzedać 235 sztuk lodów po tej cenie. Oznacza to, że
dostarczono 170 porcji lodów za dużo. Mając taki nadmiar lodów w
zamrażarkach, sprzedawcy, którzy mogliby sobie na to pozwolić, zaczęliby
sprzedawać lody po niższej cenie. W miarę jak cena ulegałaby obniżeniu,
sprzedano by ich coraz więcej. Także w tym przypadku cały proces trwałby do
momentu, gdy podaż zrównałaby się z popytem.
Możemy zatem wyciągnąć wniosek, że nadwyżka podaży prowadzi do redukcji
cen do momentu, aż osiągnięta zostanie nowa równowaga rynkowa.
Cena oraz ilość w punkcie równowagi popytu i podaży. W obydwu przypadkach
ceny wzrastały lub malały tak długo, aż sprzedający i kupujący zrównoważyli
rynek, to znaczy, do momentu osiągnięcia ceny, przy której popyt na lody
zrównał się z podażą.
Jeśli jednak sprzedaż lodów zostałaby rozpoczęta od ceny 1,50 zł, wtedy
ceny nie uległyby wcale zmianie. Stałoby się tak, ponieważ 1,50 zł było
ceną równowagi, kiedy to popyt i podaż były takie same (ilustruje to wykres
3-9). Tak długo jak popyt i podaż się nie zmienią, równowaga lub cena
rynkowa pozostaną takie same.
Wpływ zmian popytu. Załóżmy, że na początku czerwca nastąpiła awaria
kanalizacji w pobliskim liceum. Awaria ta spowodowała przeniesienie sporej
liczby uczniów do twojej szkoły, spośród których wielu lubi lody.
Zwiększyło to popyt, co przedstawia tabela 3-10. Wzrost popytu oznacza
przesunięcie krzywej popytu z D do D1 na wykresie 3-11. Rozpatrzmy teraz,
jak wpłynęłoby to na cenę porcji lodów i ich sprzedaż w okresie
ultrakrótkim, krótkim i długim.
Tabela 3-10
Popyt na lody 8 czerwca (nowa wielkość popytu - cena jednej porcji w zł.)
250 - 0,75
220 - 1,12
200 - 1,50
175 - 1,87
125 - 2,25
110 - 2,62
75 - 3,00
Równowaga w okresie ultrakrótkim, krótkim i długim. Wykres 3-11
przedstawia znaną ci z wykresu 3-8 krzywą popytu na lody (D) w twojej
szkole. Lody kosztują 1,50 zł, natomiast wielkość sprzedaży wynosi 125
porcji dziennie. Jeśli pewnego dnia w twojej szkole nagle wzrosłaby liczba
uczniów, to zwiększyłby się także popyt na lody. Wówczas krzywa popytu
przesunęłaby się w prawo do D1. W okresie ultrakrótkim podaż jest sztywna,
to znaczy stała, tak więc krzywa podaży jest linią pionową S1. Przy
dotychczasowej cenie powstaje nadwyżka popytu. Jedyną możliwością
zrównoważenia rynku jest wzrost ceny do 2,25 zł. Równowaga natychmiastowa
osiągana jest przy cenie 2,25 zł i wielkości sprzedaży 125 porcji.
W krótkim okresie wyższa cena zachęca do zwiększenia podaży
Krótkookresowa krzywa podaży S2 jest już teraz wznosząca, co oznacza, że
wzrost ceny powoduje wzrost podaży. Krzywa popytu przecina się z
krótkookresową krzywą podaży przy cenie równej 1,87 zł i sprzedaży 175
porcji lodów. W długim okresie krzywa podaży stałaby się bardziej płaska
(S3). Nowy punkt przecięcia krzywej popytu z długookresową krzywą podaży
mógłby wystąpić przy cenie wynoszącej znowu 1,50 zł.
Jeśli, z drugiej strony, nastąpiłby spadek popytu, to krzywa popytu
znajdowałaby się po lewej stronie (lub przemieściłaby się w dół). W takim
przypadku krzywe przecinałyby się w punkcie charakteryzującym się niższą
ceną równowagi rynkowej i mniejszą liczbą sprzedanych porcji lodów.
Wpływ zmian podaży. Załóżmy teraz, że 15 czerwca do miasta przyjechał
cyrk. Sprzedawcy lodów, myśląc, że przed namiotem cyrkowym interesy będą
szły znakomicie, przenieśli się do tej części miasta. Ponieważ mniej
sprzedawców zostało w okolicach twojej szkoły, ilości lodów po danych
cenach będą tam znacznie mniejsze. Ilustruje to tabela 3-12.
Tabela 3-12 Zestawienie podaży lodów 15 czerwca (nowa wielkość podaży -
cena jednej porcji w zł)
10 - 0,75
30 - 1,12
62 - 1,50
85 - 1,87
150 - 2,25
185 - 2,62
240 - 3,00
Wykres 3-13 przedstawia spadek podaży jako zmianę położenia krzywej
podaży (z S do S1). Raz jeszcze zostaje określona nowa cena w punkcie
równowagi popytu i podaży (1,87 zł za jedną porcję) oraz inna liczba porcji
lodów w tym samym punkcie (85). Widzimy więc, że przesunięcie się krzywej
podaży w lewo prowadzi do wzrostu ceny rynkowej.
Odwrotna sytuacja ma miejsce, gdy wzrost podaży powoduje przesunięcie
krzywej podaży w prawo