Zgłębianie indiańskiej duszy jest jak nurkowanie w kowadle – najczęściej boli od tego głowa.
Częścią procesu identyfikacji z kolektywami i podejmowania ról w ich obrębie jest internalizacja ich wartości, podobnie jak w przypadku diady matka-dziecko w małej rodzinie.
Obecna sytuacja różni się od poprzedniej większą różnorodnością możliwych do zdobycia pozycji członkowskich w kolektywach, wyższym stopniem ogólności internalizowanychwartości i brakiem nagród erotycznych w procesie uczenia się.
Bezpośrednie funkcjonowanie tych nagród nie jest już zresztą potrzebne, gdyż struktura osobowości dziecka postedypalnego i jego relacje wobec obiektów są już bardziej zróżnicowane i zorganizowane: co więcej, regresywne skojarzenia z poprzednimi doświadczeniami erotycznymi mogłyby przeciwdziałać zdobywaniu nowych umiejętności.
Po zakończeniu ważnej fazy dojrzewania przeciętne dziecko osiąga już prawdopodobnie identyfikację z czterema podstawowymi typami kolektywów znajdujących się poza jego rodziną orientacji.
W ten sposób internalizuje ich wartości i staje się zdolne do osiągania odpowiednich celów bez szczegółowego ingerowania systemu sankcji, które działały w czasie procesu internalizacji.
Tymi kolektywami są: 1) podgrupa społeczna złożona z całej młodzieży w tym samym wieku: w tym zawietająsię też elementy tzw.kultury młodzieżowej: 2) szkoła, będąca prototypem organizacji przystosowanej do osiągania specyficznych celów przez zdobywanie pewnych umiejętności: 3) stowarzyszenia rówieśników, prototyp organizacji kolektywnych zaspokajających i uzasadniających wzajemne interesy: .
144.
Perspektywy teoretyczne.
4) diada utworzona z osobą płci odmiennej, czyli prototyp relacji właściwej wiekowi dojrzałemu, w której istotną część stanowi czynnik erotyczny.
Te cztery identyfikację formują w strukturze osobowości zasadniczą podstawę, na której później budowane są role pełnione przez osobę dojrzałą.
Przebywając jeden przynajmniej krok w kierunku dalszej generalizacji wartości, jednostka przechodzi od uczestniczenia w kulturze młodzieżowej do uczestniczenia w kulturze społeczeństwa jako całości.
Uczestniczenie w systemie szkolnym prowadzi do pełnienia ról zawodowych w społeczeństwie dorosłych, wraz z odpowiedzialnością za dokonam niezależnie wybór zawodu, wydajność własnej pracy i niezależność materialną.
Identyfikacja ze zrzeszeniami koleżeńskimi prowadzi do pełnienia ról związanych ze współpracą z innymi w obrębie pewnych zrzeszeń, z ról tych najważniejsza wydaje się rola obywatela społeczeństwa demokratycznego.
W końcu wzór wartości pochodzący z okresu dojrzewania wiedzie też do małżeństwa i do pełnienia ról związanych z odpowiedzialnością rodzicielską 8.
Podkreślam ciągłość przejścia od obiektów identyfikacji w dzieciństwie do ról i struktur kolektywmch społeczeństwa dorosłych, by zaznaczyć to, co wydaje mi się zasadniczym wnioskiem z całej tej analizy.
Uważam mianowicie, że freudowska teoria relacji wobec obiektów jest w gruncie rzeczy analizą relacji jednostki wobec struktury społeczeńs 1 w a.
Freud analizował tę relację z punktu widzenia jednostki, a nie z punktu widzenia obejmujących ją systemów społecznych.
W sensie psychologicznym podejście jego miało charakter rozwojowy: mówiąc językiem socjologicznym, interesował się on przede wszystkim procesami dochodzenia jednostki do uczestniczenia w pewnych kolektywach społecznych, uczenia się ról obowiązujących uczestników tych kolektywów oraz internalizowania ich wartości: zasadnicze zaś jego zainteresowania koncentrowały się wokół wczesnego dzieciństwa.
Jednak w ciągu całego rozwoju osobowości identyfikacja, .
Struktura społeczna a rozwój osobowości.
145.
wybór obiektu i internalizacja są procesami odnoszącymi jednostkę do systemu społecznego, integrującymi ją z nim, a tym samym z jego kulturą.
Procesy te sprowadzają się metodologicznie do relacji i dlatego w celu zbadania samej relacji oraz obu jej stron należałoby zastosować specjalistyczne metody naukowe.
Gdyby Freud żył dostatecznie długo i miał czas na głębsze wniknięcie w taką analizę systemów obiektów, z którymi jednostka jest związana, na pewno stałby się przynajmniej częściowo socjologiem.
Struktura tych systemów-obiektów jest bowiem strukturą samego społeczeństwa, a nie tylko ulega wpływom społeczeństwa.
Freudowska teoria relacji wobec obiektów jest w gruncie rzeczy teorią relacji między indywidualną osobowością a systemem społecznym.
Jest to zasadniczy punkt spotkania socjologii i psychologii