"Kto� kiedy� powiedzia�, �e m�j g�os jest tak koj�cy, �e m�g�bym zosta� uzdrowicielem powiedzia�, powoduj�c kr�tki wybuch �miechu...

Zgaduj�, �e oznacza to, i� mog� wam pom�c zapa�� w b�ogi, daj�cy odpr�enie sen. Zapewne niekt�rzy z was tego potrzebuj�, wi�c nie powinienem wam w tym przeszkadza�. Je�eli potrzeba wam snu, �pijcie". Wyst�pienie sko�czy�o si� dyskusj� na temat patent�w oprogramowania, tematu o coraz wi�kszym znaczeniu dla obu stron: firm programistycznych i spo�eczno�ci wolnego oprogramowania. Koncepcja patent�w, wymy�lona i napisana dla �wiata realnego, okaza�a si� niepor�czna i niedostosowana do kruchego �wiata technologii informatycznych, tak jak nie pasowa�a do dzia�alno�ci Napstera. R�nica mi�dzy ochron� programu za pomoc� copyrightu i praw patentowych jest subtelna ale znacz�ca. W przypadku copyrightu tw�rca programu mo�e ogranicza� kopiowanie kodu �r�d�owego, ale nie powielanie idei i funkcji programu. Inny tw�rca oprogramowania, je�eli nie ma ochoty na u�ywanie programu zgodnie z narzuconymi warunkami, mo�e dokona� in�ynierii wstecznej, tzn. skopiowa� funkcjonalno��, pisz�c kod od nowa. Takie powielanie pomys��w jest powszechnie stosowane w przemy�le programistycznym, gdzie firmy izoluj� grupy zajmuj�ce si� in�ynieri� wsteczn�, aby zabezpieczy� si� przed oskar�eniami o szpiegostwo przemys�owe i nieuczciwe hokuspokus. W �argonie informatycznym takie post�powanie jest okre�lane jako clean room engineering16. Ochrona patentowa dzia�a odmiennie. Wed�ug Biura Patentowego Stan�w Zjednoczonych (U.S. Patent Office) firmy i osoby indywidualne mog� za pomoc� patent�w chroni� innowacyjne algorytmy i zg�asza� swe skargi do publicznego rozpatrzenia. Teoretycznie pozwala to w�a�cicielom patent�w czerpa� korzy�ci z udost�pniania chronionej informacji, a ich prawa wy��czno�ci obowi�zuj� w okresie ograniczonym zwykle do 20 lat. Praktyczna warto�� tej ochrony jest do�� problematyczna, gdy� cz�sto dzia�anie programu ujawnia tajemnic� pomys�u. W przeciwie�stwie do copyrightu, patent umo�liwia jego w�a�cicielowi tamowanie niezale�nego tworzenia oprogramowania opartego na tym samym pomy�le lub o takiej samej funkcjonalno�ci. W przemy�le informatycznym, gdzie okres dwudziestoletni to ca�a rynkowa epoka, patenty maj� znaczenie strategiczne. Tam gdzie takie firmy jak Microsoft i Apple niegdy� toczy�y boje o copyright oraz "wygl�d i odczucie" (ang. look and feel) r�nych technologii, dzisiejsze firmy internetowe staraj� si� otacza� patentowym p�otem pojedyncze aplikacje i modele biznesowe, czego najlepszym przyk�adem jest pr�ba Amazon.com, kt�ra w roku 2000 usi�owa�a opatentowa� proces dokonywania zakupu jednym klikni�ciem (ang. oneclick online shopping process). Jednak�e dla wi�kszo�ci firm patenty chroni�ce oprogramowanie s� broni� defensywn�, kt�rej u�ycie w licencjach wzajemnych, umowach "krzy�owych" itp. s�u�y wyr�wnaniu si� i mi�dzyfirmowemu odpr�eniu, z�agodzeniu wzajemnych napi��. Jednak�e nadal w kilku istotnych przypadkach algorytm�w komputerowego szyfrowania i tworzenia obraz�w graficznych dostawcy oprogramowania z powodzeniem t�umi� poczynania rywali. Wed�ug Stallmana, praktyka chronienia oprogramowania za pomoc� patent�w dramatycznie wzmaga potrzeb� zwi�kszenia hakerskiej czujno�ci i uwydatnia polityczne korzy�ci, jakie niesie istnienie konkurencyjnego wolnego oprogramowania. Wskazuje, �e patenty programistyczne czyni� niedost�pnymi pewne regiony rynku i twierdzi, �e dzi�ki konkurencyjnej wydajno�ci i cenie wolne oprogramowanie, takie jak GNU/Linux i FreeBSD, zacz�o ju� zdobywa� swoje miejsce, wypieraj�c z rynku oprogramowanie z prywatnymi prawami w�asno�ci. Niestety, wydajno�� i cena s� dla ludzi wa�niejsze ni� podstawowa kwestia wolno�ci u�ytkownik�w i tw�rc�w oprogramowania17. "To nie brak zdolno�ci nie pozwala nam tworzy� lepszego oprogramowania m�wi� Stallman. Nie mo�emy tego robi�, bo nie mamy do tego prawa. Kto� zakaza� nam dzia�a� dla dobra spo�ecze�stwa. Co si� dzieje, gdy u�ytkownicy odkrywaj� spowodowane tym luki w wolnym oprogramowaniu? Je�eli z tego, co g�osi ruch zwolennik�w oprogramowania open source utkwi�a im w pami�ci obietnica tworzenia program�w wydajnych i godnych zaufania, powiedz�: �Nie dali�cie takiego produktu, jaki obiecywali�cie. Ten program nie jest tak funkcjonalny, ani tak niezawodny, jak obiecywali�cie. Brak mu takiej to a takiej funkcji. Ok�amali�cie nas.� Je�eli natomiast zgadzaj� si� z nasz� opini�, �e wolno�� jest warto�ci� sam� w sobie, powiedz�: �Dlaczego ci ludzie o�mielaj� si� pozbawia� nas tej funkcji programu? Dlaczego o�mielaj� si� ogranicza� nasz� wolno��?� I dzi�ki takim odpowiedziom mo�emy wytrwa� pod gradem cios�w wymierzanych przez od�amki eksploduj�cego pocisku z patentami". Tego rodzaju komentarze oczywi�cie powoduj� sporo zamieszania. Wi�kszo�� obro�c�w oprogramowania open source sprzeciwia si� prawom patentowym jeszcze g�o�niej ni� Stallman. Jednak�e nikt nie podwa�a jego opinii, �e adwokaci oprogramowania open source k�ad� nacisk g��wnie na korzy�ci utylitarne a nie polityczne. Zwykle, zamiast podkre�la� polityczne znaczenie wolnego oprogramowania, m�wi� o integralno�ci jego konstrukcji opartej na hakerskim modelu rozwoju. Cytuj�c oceny r�wnorz�dnych program�w, maluj� obraz GNU/Linuksa lub FreeBSD jako lepiej skonstruowanych, lepiej sprawdzonych i, co z tego wynika, dla przeci�tnego u�ytkownika bardziej godnych zaufania. Nie oznacza to, �e poj�cie "oprogramowanie open source" nie niesie �adnych politycznych implikacji. Termin ten przez jego adwokat�w jest u�ywany z dw�ch powod�w. Po pierwsze, eliminuje zamieszanie wok� s�owa "wolny", kt�re biznes interpretuje zwykle jako "o zerowych kosztach". Po drugie, pozwala firmom na rozpatrywanie zagadnienia wolnego oprogramowania raczej z technicznego ni� etycznego punktu widzenia. Eric Raymond, jeden z tw�rc�w Open Source Initiative18 i doskona�y haker, popar� u�ywanie terminu "oprogramowanie open source" w eseju z roku 1999 "Zamknij si� i poka� im kod" (ang. Shut Up and Show Them the Code), gdzie efektywnie podsumowa� frustracje p�yn�ce z kroczenia polityczn� drog� Stallmana. Retoryka RMS potrafi uwie�� wielu z nas. My, hakerzy, jeste�my sk�onnymi do rozmy�la� idealistami, do kt�rych �atwo trafiaj� takie s�owa jak "zasada","wolno��" i "prawa"