Wspomnia�em ju�, �e wyzwole�cy moi tworzyli silnie zorganizowany zwi�zek i �e obraza jednego z nich by�a uwa�ana za obraz� wszystkich, a kogo jeden z nich wzi�� pod sw� opiek�,...

Dawali pod tym wzgl�dem dobry przyk�ad senatowi, ale senat nie chcia� p�j�� w ich �lady; dzieli� si� na r�ne stronnictwa, kt�re ��czy�a tylko wsp�lna s�u�alczo�� w stosunku do mnie. Tote� teraz, w trzy miesi�ce po �mierci Messaliny, kiedy trzej moi g��wni ministrowie, Narcyz, Pallas i Kalist, zacz�li mi�dzy sob� wsp�zawodniczy�, z g�ry si� um�wili, �e ten, kt�remu uda si� zyska� moje uznanie, nie wykorzysta swej silniejszej pozycji dla pogn�bienia dwu pozosta�ych. Nigdy by�cie si� nawet nie domy�lili, co by�o przedmiotem tego wsp�zawodnictwa. Chodzi�o o wyszukanie dla mnie �ony! �Lecz przecie� - zawo�acie - upowa�ni�e� gwardzist�w do rozsiekania ci� w kawa�ki, je�li jeszcze raz si� o�enisz.� Tak jest. Uczyni�em to, lecz w�wczas nie my�la�em jeszcze o brzemiennej w skutki decyzji, kt�r� powzi��em pod cedrem w ogrodach Lukulla. Teraz wi�c zmieni�em pierwotny zamiar, a kiedy raz co� postanowi�, nie cofam si� nigdy. Wyzwole�com pozwoli�em zgadywa�, kto mo�e by� obiektem moich matrymonialnych zamiar�w. Zrobi�em to dla zabawy, gdy� w rzeczywisto�ci o wyborze tej szcz�liwej ju� zadecydowa�em. Skierowa�em ich na t� drog�, m�wi�c pewnego wieczora przy kolacji: - Wypada�oby pomy�le� troch� o Oktawii, a nie zostawia� jej pod opiek� �on wyzwole�c�w. Biedne dziecko. Kaza�em powiesi� wszystkie s�u�ebne, kt�re zna�y j� od niemowl�ctwa i umia�y si� z ni� obchodzi�. A trudno wymaga�, �eby zaj�a si� ni� moja c�rka. Antonia od �mierci w�asnego dziecka czuje si� bardzo kiepsko. - Oktawia potrzebuje matki - stwierdzi� Witeliusz. - Brytanik r�wnie�. Cho� niew�tpliwie ch�opiec �atwiej sobie sam daje rad� ni� dziewczynka. Nic na to nie odpowiedzia�em, wi�c wszyscy domy�lili si�, �e planuj� ponowne ma��e�stwo. A poniewa� wiedziano, jak �atwo Messalina dawa�a sobie ze mn� rad�, ka�dy pomy�la�, �e gdyby uda�o mu si� znale�� dla mnie �on�, przysz�o�� mia�by zapewnion�. Kolejno tedy Narcyz, Pallas i Kalist, kiedy nadarzy�a si� sposobno�� porozmawiania ze mn� w cztery oczy, przedstawiali mi ka�dy swoj� kandydatk�. Z prawdziwym zainteresowaniem obserwowa�em, jak ta tr�jka wyt�a�a ca�y sw�j dowcip, �eby natrafi� na w�a�ciw� kobiet�. Kalist przypomnia� sobie, �e kto� kiedy� na jakiej� uczcie za czas�w Kaliguli o�wiadczy�, i� najpi�kniejsz� kobiet� cesarstwa jest �ona namiestnika Grecji Lolia Paulina. Kaligula zmusi� wtedy jej m�a do rozwodu i sam o�eni� si� z Loli�. Odtwarzaj�c w pami�ci t� histori�, Kalist przypomnia� sobie wreszcie, �e tym, kt�ry zwr�ci� uwag� cesarza na Loli�, by�em ja sam. A poniewa� w ci�gu dziesi�ciu lat uroda Lolii nie ponios�a �adnego uszczerbku, lecz przeciwnie, sta�a si� mo�e jeszcze doskonalsza, uwa�a�, �e nie zaryzykuje wiele proponuj�c mi Loli� za �on�. Uczyni� to zaraz nast�pnego dnia. U�miechn��em si� tylko i przyrzek�em dok�adniej zastanowi� si� nad tym projektem. Z kolei Narcyz przyst�pi� do dzie�a. Spyta� mnie najpierw, kogo proponowa� Kalist, a gdy dowiedzia� si� o Lolii Paulinie, zapewni�, �e to kobieta zupe�nie nieodpowiednia dla mnie. Nic j� nie obchodzi poza klejnotami. - Nie wyjdzie nigdy z domu - m�wi� - nie maj�c na szyi szmaragd�w, pere�, rubin�w o warto�ci co najmniej trzydziestu tysi�cy. I nigdy nie w�o�y dwa razy tej samej szmaty. A g�upia jest i uparta jak m�ynarski mu�. Jedyna, Cezarze, dla ciebie kobieta to Kalpurnia. Oczywi�cie nie mo�esz �eni� si� z prostytutk�. To by wywar�o z�e wra�enie. Proponuj�, �eby� dla formy o�eni� si� z jak�� niewiast� wysokiego rodu, a w rzeczywisto�ci �y� z Kalpurnia, tak jak dawniej, i sp�dzi� w szcz�ciu reszt� �ycia. - A kto mia�by by� moj� oficjaln� �on�? - Elia Petina. Jak pami�tasz, po rozwodzie z tob� wysz�a powt�rnie za m��. Niedawno umar� jej m�� i pozosta�a w bardzo ci�kich warunkach. O�eni� si� z ni� by�oby prawdziwie dobrym uczynkiem. - Ale jej j�zyk, Narcyzie! - Nieszcz�cia go poskromi�y. Zar�czam, �e tego j�zyka, kt�ry by przyni�s� zaszczyt najwi�kszemu szczekaczowi s�dowemu, nie us�yszysz wi�cej. Ostrzeg� j� przed pos�ugiwaniem si� narz�dziem mowy i przedstawi� warunki ma��e�stwa. Jako twoja �ona i matka twojej c�rki Antonii b�dzie traktowana z nale�ytym szacunkiem i otrzyma odpowiednio wysokie apana�e, musi jednak podpisa� kontrakt, �e w twojej obecno�ci b�dzie si� zachowywa�a jak g�uchoniema i nie b�dzie zazdrosna o Kalpurni�. C� ty na to, Cezarze? - Rozwa�� t� spraw� dok�adnie, kochany Narcyzie. Dopiero Pallas utrafi� nale�ycie, sk�adaj�c tym samym dow�d albo niezwyk�ej g�upoty, albo niezwyk�ej chytro�ci. Jak bowiem m�g� przypu�ci�, �e wpad�em na tak potworny pomys� jak o�enienie si� z w�asn� bratanic�, Agryppinill�! Po pierwsze, zwi�zek ten r�wna� si� kazirodztwu; po drugie, by�a matk� Lucjusza Domicjusza, kt�rego nie cierpia�em z ca�ej duszy; po trzecie, po �mierci Messaliny Agryppinill� mog�a �mia�o pretendowa� do tytu�u najgorszej kobiety w Rzymie. Nawet za �ycia Messaliny by� to bardzo subtelny do rozstrzygni�cia dylemat, kt�ra z tych dwu kobiet jest gorsza. Obydwie by�y r�wnie wyst�pne, a je�li Messalina cz�ciej zmienia�a kochank�w, nie pope�ni�a przecie� kazirodztwa z w�asnym bratem, jak to w moich w�asnych oczach czyni�a Agryppinilla