Zgłębianie indiańskiej duszy jest jak nurkowanie w kowadle – najczęściej boli od tego głowa.
Jakoż
otrzymałem to, lubo sam non sine etiam vitae meae peri-
nociva — zła, wyrządzająca szkodę
conventicula — małe zgromadzenia, narady
indigenae — krajowcami
minister externi principis — sługa obcego władcy
ad negotia Reipublicae ... admissus — dopuszczony do spraw Rzeczypospolitej.
firmissimis rationibus convicti — przekonani niezbitymi argumentami
per indirectum — pośrednio, drogą okólną
eodem modo — w ten sam sposób
migrare — emigrować
solennem manifestationem — uroczysty manifest
non sine etiam vitae meae periculo — nie bez zagrożenia nawet mego
życia culo, bo byli tacy consiliarii, świeccy i duchowni, którzy
argumentis falsissimis dowodzili, że mnie amnistyja jako
heretyka okrywać nie może i żeby mnie za przeszłe sądzono
i tracono. Clerus na to był przypadł, ale dwaj cnotliwi
patriotae contradixerunt temu, nawet sam Król dobrotliwy
improbavit hoc consilium.
Die 9 julii proponował nam Król J.M. sam materiam electionis,
bardzo panu Lubomirskiemu, marszałkowi koronnemu
przymawiając.
Tu notandum, że gdy w tej materyjej Król J.M. mówić
zaczął, wprzódy mu kapelusz spadł i do pół izby senatorskiej
się wytoczył, potem w pół mowy wypadł mu z rąk regiment,
a na ostatek, gdy w krzesła wstawał, przez psa mało się nie
obalił, co wszystko ludzie pro mało mieli omine. Jakoż tegoż
dnia zburzono proponowaną elekcyją.
Z Warszawy wyjechawszy, wjeżdżałem do Bartenstejnu,
kończąc sejm pruski 13 octobris, bo w Królewcu dla powietrza
być nie mogłem.
3 novembris wyjechałem z Bartensztejnu do obozu litewskiego,
a nie za[sta]wszy Króla J.M. w nim, nalazłem go
w Wilnie, gdziem stanął 28 eiusdem i prezentowałem
Królowi J.M. ludzi moich własnych sześćset dragonijej i
dwieście rajtaryjej, który mię mile przyjął i niesłychanie
ludziom rad był, bo były okryte i nowo odziane chorągwie.
29 eiusdem kazał mi Król J.M. być z sobą in consilio bellico
i stanęło szturmować do zamku wileńskiego.
2 decembris kazał mi Król J.M. czynić dyspozycyją
szturmu generalnego, czegom się czynić zbraniał, nie chcąc
tym urazić J. M. pana hetmana Sapiehy,183 ale ipso consentiente
musiałem parere wolej królewskiej.
3 eiusdem. Miałem się bardzo źle na wywinienie nogi.
consiliarii — doradcy
argumentis falsissimis — najfałszywszymi argumentami
Clerus — Duchowieństwo
patriotae contradixerunt — patrioci sprzeciwili się
improbavit hoc consilium — odrzucił tę radę
materiam electionis — sprawę elekcji, za życia poprzedniego władcy)
notandum — należy zaznaczyć
pro malo omine — na złą wróżbę
in consilio bellico — na radzie wojennej
ipso consentiente — za jego zgodą
parere — ustąpić 4 eiusdem. Moskwa, szturmu nie czekając, związała komendanta
swego i poddawszy zamek Królowi J.M. oraz i
wojewodę swego kniazia [...]184 okowanego przywiodła.
Przyznała to Moskwa sama, że okazyją tak prędkiej dedycyjej
było przyście ludzi moich pod Wilno, bom w wiliją
przyjazdu mego do Wilna, przychodząc od Werek w nocy,
pod górami w jedną liniją ludzi moich lokował i każdemu z
dragonów i rajtarów, także z luźnej czeladzi, ośm ogniów
rozniecić kazał, co Moskwa z zamku widząc rozumiała, że
bardzo wielkie ze mną było wojsko. Wchodząc też rano do
Wilna rozciągnąłem szyk ludzi moich jako najbardziej i
successit mi to stratagemma bardzo szczęśliwie.
10 decembris ucięto temu wojewodzie w Wilnie na rynku
szyję. Dniem przedtem Król J.M. z Wilna wyjechał i kazał mi
był koniecznie z wojskiem iść pod Kowno, alem tego dla
pewnych konsyderacyi uczynić nie chciał, składając się
przedsięwziętą drogą moją do Słucka. Tegoż dnia dałem i
darowałem Królowi J.M. dwie z najlepszych chorągwi moich
dragońskich, nad którymi Flokowie kapitanami byli.
28 eiusdem stanąłem w Słucku.
Anno 1662. Die 30 januarii byłem na sejmiku w Mińsku,
gdzie mię dyrektorem koła i oraz posłem na sejm obrano.185
11 februarii [1662] wyjechałem z Słucka na sejm.
19 eiusdem, wyjeżdżając ze Mścibowa, wysłał do mnie
J.M. pan marszałek konfederacki Żyromski prosząc, abym
mimojazdem do niego, do Wołpy, wstąpił. Długo deliberując,
com miał czynić, by była res plena periculi będąc w zawodach
z wojskiem, resolwowałem się jednak i jechałem do
niego, nie mając przy sobie tylko sług osób ze dwanaście, a
dragonijej na wybór sto dwadzieścia. Zastałem o czwartej z
południa wszytkich pijanych, oracyją do mnie prawił pan
Nowacki, konsyliarz, który świeżo z koronnego wojska od
konfederatów przyjechał był. Sam pan marszałek tylko był
trzeźwy