Zgłębianie indiańskiej duszy jest jak nurkowanie w kowadle – najczęściej boli od tego głowa.
protokół
Po dokonaniu niezbędnych ustaleń zespół powypadkowy sporządza — nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku — protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (tzw. protokół powypadkowy). W protokole powypadkowym zespół powypadkowy stwierdza, że pracownik uległ wypadkowi przy pracy albo odmawia zdarzeniu takiej kwalifikacji, bądź też uznając zdarzenie za wypadek przy pracy, stwierdza zajście okoliczności wyłączających prawo do świadczeń6.
Stwierdzenie w protokole powypadkowym, że zdarzenie nie jest wypadkiem przy pracy albo że zachodzą okoliczności wymienione w art. 21 ust. 1 i 2 ustawy, wymaga szczegółowego uzasadnienia i wskazania odpowiednich dowodów stanowiących podstawę takich twierdzeń.
zgłaszanie uwag
Zespół powypadkowy jest obowiązany zapoznać poszkodowanego pracownika z treścią protokołu powypadkowego przed jego zatwierdzeniem. Poszkodowany pracownik, a w razie wypadku śmiertelnego pozostała po nim rodzina mają prawo zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole, o czym zespół powypadkowy obowiązany jest ubezpieczonego pouczyć.
4 Ustawa rozróżnia wypadki śmiertelne, ciężkie i zbiorowe oraz pozostałe.
5 Problemy, jakie pojawiają się na tym tle, omawia Arkadiusz B. Jamka, Działanie zespołu powypadkowego, PUSiG 1999, nr 11.
6 Okoliczności te wylicza art. 21 ustawy wypadkowej.
1. Ustalanie prawa do świadczeń wypadkowych
279
zatwierdzanie protokołu
Protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca7. Zatwierdzony protokół powypadkowy pracodawca niezwłocznie doręcza poszkodowanemu pracownikowi, a w razie śmierci pracownika — członkom-------------
jego rodziny.
Treść protokołu powypadkowego ma skutki nie w płaszczyźnie stosunków pracow-nik-pracodawca, ale w sferze stosunków pracownik-Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jednakże omawiane rozporządzenie nie zawiera przepisu pozwalającego Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych wnieść zastrzeżenia do treści protokołu powypadkowego, jeśli według jego oceny ustalenia tego protokołu są oczywiście bezpodstawne.
Protokół powypadkowy stwierdzający zajście wypadku przy pracy jest punktem wyjścia do dalszej procedury ustalania prawa do świadczeń wypadkowych wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
1.2. Ustalanie zajścia wypadku przy wykonywaniu innej ubezpieczonej czynności
tryb ustalania
W odniesieniu do ubezpieczonych podlegających obowiązkowi ubezpieczenia wypadkowego, ale niebędących pracownikami, ustalenia okoliczności zajścia wypadku przy pracy8 dokonuje się na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzania9.
Osoby poszkodowane zgłaszają wypadek odpowiednim podmiotom wymienionym w art. 5 ust. 1 ustawy wypadkowej. Natomiast poszkodowani prowadzący pozarolniczą działalność i osoby z nimi współpracujące10 zgłaszają wypadek w terenowej jednostce organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, właściwej ze względu na siedzibę prowadzenia działalności, która przeprowadzi postępowanie powypadkowe.
W pozostałych wypadkach podmioty zobowiązane do przeprowadzania postępowania w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku powiadamiająpisemnie właściwą terenową jednostkę organizacyjną ZUS o wszczęciu postępowania powypadkowego. Przedstawiciel ZUS może bowiem uczestniczyć w tym postępowaniu.
7 Pracodawca ma obowiązek odmówić zatwierdzenia protokołu powypadkowego, jeżeli do treści protokołu zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego pracownika lub członków rodziny pracownika zmarłego wskutek wypadku przy pracy albo protokół nie odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu.
8 Mowa o wypadkach osób ubezpieczonych z tytułów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy.
9 Dz.U. nr 236, poz. 1992.
10 Osoby te określa art. 8 ust. 6 pkt 1 i 3 oraz art. 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
280
VI. Ustalanie prawa i zasady wypłacania świadczeń wypadkowych
Stwierdzenie, że zdarzenie nie ma cech wypadku przy pracy, wymaga uzasadnienia i wskazania dowodów dających podstawę do takiego stwierdzenia.
karta wypadku
Po dokonaniu powyższych ustaleń właściwy podmiot sporządza kartę wypadku. Sporządzenie karty wypadku powinno nastąpić nie później niż w terminie 14 dni od uzyskania zawiadomienia o wypadku.
Ubezpieczony lub uprawniony do jednorazowego odszkodowania członek jego rodziny może zgłosić uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w karcie wypadku, o czym poucza ich podmiot sporządzający kartę wypadku11