ZgĹÄbianie indiaĹskiej duszy jest jak nurkowanie w kowadle â najczÄĹciej boli od tego gĹowa.
Bierut nie bez racji stwierdził, że ZSRR "umożliwił powsta-
nie demokracji ludowej" w Polsce, a także iż bezporednia obec-
noć armii radzieckiej obezwładniła "wroga klasowego". Zapo-
wiedział budowę "socjalizmu" i "nieprzejednanš walkę klasowš
z pozostałociami kapitalizmu" pod kierownictwem PZPR. Mowa
Bieruta była przykładem mistrzostwa w nowej dla Polaków ra-
dzieckiej sztuce tworzenia słowami fikcyjnego wiata, zmylonych
celów i fikcyjnych wrogów w imię sprawowania władzy totalnej.
UBEZWŁASNOWOLNIENIE
W podobnym duchu wypowiadał się na zjedzie C#rrankie-
wicz, podkrelajšc rzekome powišzanie interesów klasowych i na-
rodowych Polski w "sojuszu" i "braterstwie" z ZSRR. Szczególnie
perfidnš mowę wygłosił Berman, żšdajšc "internacjonalistyczne-
go" stosunku do ZSRR, zwiększenia "zwartoci obozu antyimpe-
rialistycznego" oraz demaskujšc urojone "konszachty przywód-
ców Powstania Warszawskiego z Niemcami", a PPS/WRN - z Ges-
tapo. Była to swoista godzina nienawici do "imperiaGstów",
"reformistów", "kułaków" i wszelkich wyimaginowanych wrogów.
Radkiewicz wskazał, że rewolucja polska musi ić naprzód, gdyż
"pozostali ludzie z aparatu stworzonego przez Delegaturę i AK"
oraz "kler w dużej mierze o wyranym reakcyjnym nastawieniu".
Ostrzegł wszystkich przeciwników stalinizacji Polski, by nie liczyli
na pobłażliwoć. Aleksander Zawadzki rzucił hasło wyzwolenia
kobiet przez pracę i ostrzegł księży przed "rozpolitykowaniem",
"wišzaniem się z podziemiem" i "deprawacjš młodzieży". Stanis-
ław Skrzeszewski zażšdał wręcz "wyrwania młodzieży spod
wptywu kleru, ciemnoty i zacofania".
Jednomylnie" wybrano władze nowej part. Do 69-oso-
bowego Komitetu Centralnego PZPR powofano 47 członków PPR
i 22 - PPS, a sporód 53 zastępców członków KC 36 pochodziło
z PPR, a 17 - z PPS. Przewodniczšcym KC został Bierut. W skład
Biura Politycznego KC PZPR weszli poza nim: Jakub Berman,
Franciszek Jówiak, Hilary Minc, Stanisław Radkiewicz, Marian
Spychalski, Roman Zambrowski i Aleksander Zawadzki z PPR
oraz Józef Cyrankiewicz, Adam Rapacki i Henryk wištkowski
z PPS. Trzech zastępców członków BP było z PPR: Hilary Cheł-
chowski, Franciszek Mazur i Edward Ochab, a jeden z PPS - Ste-
fan Matuszewski. W skład Sekretariatu KC, kierowanego przez
Bieruta, weszli: Berman, Cyrankiewicz, Minc, wištkowski, Za-
mbrowski i Zawadzki. Gomułka, któremu Stalin oferował miejsce
w Biurze Politycznym, wolał pozostać w cieniu. Przemawiał na
zjedzie w tonie umiarkowanie samokrytycznym, mimo skierowa-
nych przeciw niemu ataków za "odchylenia prawicowo-nacjona-
listyczne" dostał się do KC, ale jego rola wydawała się skończona;
na nowym etapie "walki" mógł się stać jedynie jej obiektem. Od-
cięcie się odeń Kliszki i Spychalskiego pozwoliło im znaleć się we
władzach PZPR, ale nie mieli tu większych wpływów i szans.
21 XII zjazd zakończył obrady. Obwiecił o tym spoleczeńs-
twu nowy organ KC PZPR "Trybuna Ludu". Rozpoczęło się sca-
144 ANDRZEj ALBERT
nie wojewódzkich, powiatowych, miejskich i gminnych komitetów
partyjnych. Wbrew ustalonym wczeniej zasadom, stanowišcym
między innymi, iż w instancjach terenowych obowišzywać będzie
proporcja 2:1 na korzyć PPR, stosunku tego nie przestrzegano.
Komunici i tu gwałcili przyjęte ustalenia. Wród 775 członków
komitetów wojewódzkich PZPR było na przykład 512 PPR-ow-
ców i tylko 194 PPS-owców. Proporcje te zachwiano jeszcze bar-
dziej w powiatach. Przykład szedł zresztš z góry: w Biurze Poli-
tycznym stosunek ten wynosił 3 :1, a w KC - 2,1:1.#
W 1949 r. "zimna wojna" przyniosła nowe wydarzenia. Na
pewnych odcinkach jej frontu przewagę zdobywał Zachód, na
innych ZSRR. Nadal pierwszš potęgš wiatowš były Stany Zjed-
noczone, choć Kreml prowadził szeroko zakrojone zbrojenia, utrzy-
mywał dominację wojskowš w Europie, a we wrzeniu 1949 r.
eksplodował swš pierwszš bombę atomowš. Gospodarka radziec-
ka, nastawiona głównie na przemysł ciężki i zbrojeniowy, oparta
na pracy niewolniczej, rozwijała się doć pomylnie mimo niesły-
chanie niskiego poziomu konsumpcji. Na takie zaciskanie pasa nie
mógł sobie pozwolić Zachód, toteż różnica potencjałów ekono-
micznych na korzyć państw demokratycznych zaczęła maleć. Stre-
fš zahamowania ekspansji ZSRR była Europa, natomiast w Azji
Kremlowi udało się wzmocnić swoje pozycje.
Europa Zachodnia jednoczyła się w obliczu zagrożenia ra-
dzieckiego. W trakcie rozmów na temat paktu wojskowego Europy
Zachodniej z USA Stalin wystšpił z ofensywš "pokojowš" dla
rozbicia jednoci interesów zainteresowanych państw i próbował
bezskutecznie wyrwać z ich grona Norwegię. 4 IV 1949 r. doszło
w Waszyngtonie do podpisania Paktu Północno-Atlantyckiego,
zwanego w skrócie NATO z udziałem: USA, Wielkiej Brytanii,
Francji, Włoch, Belgii, Holandii, Luksemburga, Dan, Norwegii,
Islandii, Kanady i Portugalii. W sierpniu 1949 r. kraje członkows-
kie NATO, z wyjštkiem Portugalii, a także Szwecja, Irlandia, a pó-
niej także Grecja i Turcja utworzyły Radę Europejskš - instytucję
konsultacyjnš dla współpracy gospodarczej i politycznej z sie-
dzibš w Strasburgu.
Trwały intensywne zabiegi wokół Niemiec. 8 IV 1949 r. Anglia
i Francja uzgodniła status prawny przyszłej republiki zachodnio-
niemieckiej jako czynnika równoważšcego wpływy ZSRR w Eu-
ropie rodkowej. W połowie maja w strefie radzieckiej utworzo-
no liolkskongress, który uzurpował sobie prawo do przemawiania
UBEZWŁASNOWOLNIENIE 145
w imieniu całego narodu niemieckiego i uchwalił konstytucję
"niemieckiej republiki demokratycznej". W trakcie zabiegów o
przyszły kształt Niemiec Kreml zniósł 12 V bezskutecznš bloka-
dę Berlina, a 23 V zasiadł do stohi obrad z ministrami spraw
zagranicznych USA, Anglii i Francji w Paryżu, lansujšc tu kon-
cepcję zjednoczenia Niemiec pod kontrolš "rzšdu demokratycz-
nego". Konferencja zakończyła się 20 VI patem: uzgodniono u-
trzymanie podziału Niemiec i Berlina, ułatwienia transportowe
oraz ogólne zasady pokoju z Austriš.
W połowie sierpnia 1949 r. w strefach zachodnich przepro-
wadzono wybory do Bundestagu, które wygrali chadecy z CDU/
/CSU i liberałowie z FDP. Socjaldemokraci znaleli się w opo-
zycji