Zgłębianie indiańskiej duszy jest jak nurkowanie w kowadle – najczęściej boli od tego głowa.
Wskazują na to następu
jące fakty: żaba wodna nie jest samodzielny
gatunkiem, lecz efektem skrzyżowania si
(mieszańcem) ż. jeziorkowej i ż. śmieszk
W przypadku tej hybrydyzacji materiał gene'
czny nie jest rozdzielany równomiernie w n
stępnym pokoleniu, lecz w czasie bardz
skomplikowanych procesów dziedziczeni
prowadzi również m.in. do powstawania tri pi
idów, czyli form posiadających, w odróżnieni
od normalnych diploidalnych żab, potrój
liczbę chromosomów w jądrach komórkowyc
Powtórne skrzyżowanie, czyli krzyżówka wst
czna, z jednym z gatunków rodzicielskich, pr
wadzi do otrzymania żab o „typie żaby w
nej", a procent prawidłowo rozwijający
się jaj jest zdecydowanie wyższy. Gdy popul
cje składają się wyłącznie z żab wodnyc
czyli mieszańców, mogących się krzyżów'
tylko między sobą i pozbawionych konta'
z przedstawicielami gatunków rodzicielskie
maleje stopniowo żywotność osobnikó
w kolejnych pokoleniach: wzrasta udział n'
zapłodnionych jaj w składanym skrzeku i w
naturzonych larw. Wydaje się więc, że popul
cje ż. wodnej, by utrzymać si;, muszą poz
stawać w łączności z populacjami ż. jezio
kowej lub ż. śmieszki (lub z oboma gatunka
Żaba wodna (Rana «esculenta»)
rodzicielskimi). Niektórzy specjaliści sądzą, że
ż. wodna jest gatunkiem znajdującym się do-
piero w fazie powstawania, w związku z czym
w celu podkreślenia niepewnego statusu ga-
tunkowego naukową nazwę «esculenta» umie-
szcza się w cudzysłowie. Pojawiające się nie-
kiedy zaburzenia rozwoju, których przyczyną
jest, jak się przyjmuje, szkodliwe odddzia-
ływanie środowiska, wynikają z nierównego
rozchodzenia się chromosomów w czasie po-
działów komórkowych w zarodku rozwijają-
cym się w jaju. Usunięta zostaje w ten sposób
część genów, np. odpowiedzialnych za wy-
kształcenie 1 nogi, w związku z czym kijance
wyrastają tylko 3 nogi. Takie wady budowy
mogą dotyczyć wszystkich części ciała i pro-
wadzić do wcześniejszej lub późniejszej śmie-
rci rozwijającej się kijanki. Jeżeli takie uszko-
dzenia genetyczne są na tyle rozległe, że
uniemożliwiają zupełnie prawidłowy rozwój,
wtedy zarodki się nie rozwijają. Następstwem
jest zamieranie 40% lub więcej (nawet do
ponad 70%) jaj w złożonym skrzeku. Żaba
wodna cechuje się jednak ogromną płodnoś-
cią, więc liczba składanych jaj i prawidłowo
rozwijających się z nich kijanek zapewniają
istnienie jej populacji.
Występowanie: w związku z mieszańcowym
charakterem ż. wodnej trudno określić dokład-
nie jej zasięg, jednak musi się on pokrywać
w znacznym stopniu z areałem rozsiedlenia ź.
jeziorkowej i ż. śmieszki w związku z koniecz-
nością krzyżowania wstecznego z jednym lub
oboma gatunkami rodzicielskimi. Są również
rejony, gdzie nie występuje ż. jeziorkowa,
a w związku z tym brak również ż. wodnej; np.
na przeważającej części Płw. Bałkańskiego
występuje wyłącznie ż. śmieszka.
Również w obrębie zasięgu ż. jeziorkowej nie
wszędzie spotyka się ż. wodne (np. na Kor-
syce). Obecnie można jedynie domniemywać,
gdzie znajduje się centrum hybrydyzacji lub
rejon jej rozszerzania się. Być może epoka
lodowcowa rozdzieliła obszar występowania
„żab zielonych" na 2 części. Przypuszczalnie
w zachodniej ostoi na Półwyspie Iberyjskim
przeżyli tylko przodkowie ż. śmieszki (patrz
przypisy przy ż. śmieszce), na Półwyspie Ape-
nińskim być może protoplaści ż. jeziorkowej,
96
a w refugium wschodnioeuropejsko-zachod
nioazjatyckim znowu ż. śmieszki lub obu gaJ
tunków. Po ustąpieniu lodowców populacja
„żab zielonych" zaczęły rozszerzać swoje za-j
sięgi i znalazły się ze sobą w kontakcie."
Nastąpił trwający do dzisiaj proces hybrydyza-
cji. Wysoka płodność, wyrażająca się liczbąi
ponad 1000 jaj na jedną samicę, zapobiega
temu, by dobór naturalny spowodował szybkia
wytworzenie skutecznych barier między
oboma gatunkami, względnie wyodrębnienia!
się ż. wodnej jako samodzielnego gatunku, j
Środowisko: spokojne zbiorniki wodne wszyst-
kich typów, zwłaszcza obticie zarośnięte roś-j
linnością. W tych re-
x/" jonach, w których licz-i
^^—j? na iest ż. śmieszka]
imś-jŚil^Śi występowanie ż. wo-
dnej ogranicza się
(w wyniku konkuren]
cji) do niewielkich]
Strumień wody zbiorników wodnych.
Tryb życia: w znacznym stopniu pokrywa sią
z trybem życia ż. jeziorkowej. Ż. wodna spę-j
dza większą część swojego życia na pobrzeżd
i w wodzie