Do roku 1963 przyjmowano powszechnie rok 212 jako dat� edyktu, ale jako pierwszy zakwestionowa� j� F...

Zgłębianie indiańskiej duszy jest jak nurkowanie w kowadle – najczęściej boli od tego głowa.

Millar, proponuj�c na podstawie analizy cz�stotliwo�ci wyst�powania imienia Aurelii w papirusach - rok 214. Wkr�tce jednak podwa�ono ten argument, wykazuj�c, �e wyst�powanie powszechne imienia nowych obywateli w Egipcie dzieli� zapewne d�u�szy okres od aktu ustawodawstwa cesarskiego. W. Seston proponowa�. lato lub jesie� 213 r. wi��c wydarzenie z ci�k� chorob� Karakalli, J. F. Gilliam s�dzi�, �e Constitutio zosta�a og�oszona w styczniu roku 213. Ostatnio przewa�a jednak pogl�d, �e datowanie na rok 212 powinno by� utrzymane - tak s�dz� w A. D'Ors, J. Gaudemet, J. i L. Robert. Autorzy ci wychodz� z za�o�enia, �e Constitutio Antaniniana og�osi� Karakalla wkr�tce po �mierci Gety (pocz�tek roku 212) dla zdobycia po- pularno�ci w�r�d mas ludno�ci Imperium, zyskuj�cych obywatelstwo rzymskie. Nowi obywatele mieli si� odt�d modli� do bog�w rzymskich za pomy�lno�� cesarza. Jakkolwiek w �wietle obecnie dost�pnych �r�de� nie mo�na ustali� �ci�le momentu wydania Constitutio, to pewnych wskaz�wek dla datowania tego aktu dostarcza Papirus Gissen 40, zawieraj�cy obok fragmentu Edyktu Karakalli odpisy dw�ch innych datowanych edykt�w. Na tej podstawie mo�na s�dzi�, �e Constitutio Antoniniana zosta�a opublikowana w pierwszej po�owie roku 212, najp�niej w czerwcu lub lipcu tego roku. Edykt Karakalli nadawa� pe�ne prawo obywatelstwa rzymskiego prawie ca�ej wolnej ludno�ci Imperium. Wy��czeni z civitas Romana zostali tylko dediticii, obejmuj�cy zapewne niedawno podbite plemiona i pewne grupy wyzwole�c�w, kt�rzy zostali wyzwoleni nie w pe�ni formalnie. Constitutio stanowi zatem uwie�czenie procesu integracji wolnej ludno�ci Imperium, dzie�o unifikacji prawnej. Wielko�ci tego aktu ustawodawstwa cesarskiego nie doceniali wsp�cze�ni historycy, niech�tnie usposobieni do Karakalli z powodu jego antysenackiej polityki. Kasjusz Dio przypisywa� Edyktowi Karakalli wy��cznie motywacj� fiskaln�, tzn. rozszerzenie podatk�w obci��aj�cych obywateli rzymskich na wi�kszo�� ludno�ci - bez zwolnienia jej z dotychczasowych �wiadcze�. Jakkolwiek te cele dora�ne mog�y by� jedn� z pobudek dzia�ania Karakalli, to jednak nie mo�na umniejsza� zasadniczej roli Constitutio Antoniniana, jako uwie�czenia polityki unifikacyjnej, prowadzonej konsekwentnie zw�aszcza przez Hadriana i Septimiusza Sewera. Inne �wiat�o na motywy Karakalli rzuca fragment greckiego tekstu ustawy z Papirus Gissen 40, cesarz m�wi tam, �e pragnie zjednoczy� w kulcie wsp�lnych bog�w wszystkich cudzoziemc�w (peregrini), kt�rzy stali si� jego poddanymi. Tak wi�c przez nadanie, im civitas osi�gni�te zosta�o po��czenie idei solidarno�ci pollitycznej i wsp�lnoty religijnej. Karakalla w tek�cie Edyktu nie okre�la�, do jakich to bog�w maj� si� odt�d modli� nowi cives Romani. Mo�na s�dzi�, �e mia� na my�li nie tylko starych bog�w rzymskich, ale wszystkich przyj�tych do bardzo rozszerzonego panteonu. Przyk�adem d��e� Karakalli do wi�zania starych kult�w z popularnymi kultami wschodnimi jest fakt wybudowania �wi�tyni Serapisa w centrum Rzymu na Kwirynale, w blisko�ci �wi�tyni Jowisza. Na rz�dy Karakalli przypadaj� nowe wojny zwi�zane z pocz�tkiem konsolidacji plemion nad Renem i Dunajem. Ostatnie lata panowania zaj�y cesarzowi walki z Partami, marzy� on o wielkich sukcesach na Wschodzie. Wiosn� 217 r. uknuty zosta� w wojsku spisek, �o�nierze zamordowali Karakall� i obwo�ali nowym w�adc� Marka Opeliusza Makrina (M. Opelius Macrinus 217 - 218), prefekta pretorian�w, kt�ry doszed� do tej wysokiej godno�ci ekwickiej przez, awans spo�eczny. Makrinus nie posiada� jednak dostatecznego autorytetu nawet w armii, wkr�tce zosta� zdetronizowany i zabity. W�r�d wojska wielk� popularno�ci� cieszy� si� nadal r�d Sewer�w, dzi�ki temu obwo�any zosta� cesarzem 14-letni Varius Avidius Bassianus, wnuk Julii Maesy, siostry Julii Domny, a syn Julii Saemias. M�ody w�adca by� kap�anem syryjskiego boga s�o�ca, Baala w Emesie, dlatego nadano mu imi� Heliogabal (218 - 222), oficjalnie zwa� si� jednak M. Aurelius Antoninus, tak samo jak Karakalla. Wprowadzenie do Rzymu ceremonia�u wschodniej teokracji nie by�o odpowiednio przygotowane, rozwi�z�y tryb �ycia cesarza nie zjednywa� mu autorytetu. Heliogabal zosta� zamordowany przez pretorian�w. Jego babka, Julia Maesa, zdo�a�a spowodowa� obwo�anie cesarzem swego drugiego wnuka, syna Julii Mammei. By� nim 14-letni Alexianus Bassianus Severus Alexander (222 - 235). Przez d�u�szy czas wp�yw na m�odego cesarza wywiera�y jego matka i babka. Sewerus Aleksander pr�bowa� szuka� pewnego zbli�enia z senatem, co zosta�o pozytywnie ocenione przez historiografi� senatorsk� - Kasjusza Diona i Scriptores Historiae Augustae

Do roku 1963 przyjmowano powszechnie rok 212 jako dat� edyktu, ale jako pierwszy zakwestionowa� j� F...

Zgłębianie indiańskiej duszy jest jak nurkowanie w kowadle – najczęściej boli od tego głowa.

Tematy