Zgłębianie indiańskiej duszy jest jak nurkowanie w kowadle – najczęściej boli od tego głowa.
. , , .,....��
Wra�liwo�� i blisko�� 121
jak i w kategoriach bycia. ��cz�ca je korelacja jest �cis�a. Psychiczno�� nie znaczy ju� jako jeden-za-drugiego, ale zostaje zneutralizowana w r�wnowadze i bezstronno�ci: tak jak gdyby �wiadomo�� nale�a�a do r�wnoczesno�ci Powiedzianego, tematu i bycia. Poznaniu jako symbolicznemu ujmowaniu, odpowiada bycie ukazuj�ce si� symbolicznie � znacz�co w sensie Husserlowskim � na gruncie czego� innego ni� ono samo, intuicji za� odpowiada bycie w swoim obrazie jako obecno�� (percepcja) lub jako nieobecno�� (wyobra�nia i pami��). Odt�d ca�� psychiczno�� mo�na interpretowa� jako wiedz�; zar�wno to, co aksjologiczne, jak i to, co praktyczne, g��d i pragnienie, wra�enia smakowe i zapachowe ukazuj� si� jako modalno�ci �wiadomo�ci czego�, jako intencje prowadz�ce do przedmiot�w wyposa�onych w atrybuty warto�ci. Odt�d ukryta psychiczno�� staje si� intencjonalno�ci�, kt�rej korelacja ujmowana jest jako symultaniczno�� aktu �wiadomo�ci i jego intencjonalnego odpowiednika umiejscowionego w systemie tego, co Powiedziane: g��d jest g�odem tego, co jadalne, percepcja �wiadomo�ci� tego, co postrzegane, zupe�nie jak �cztery jest podwojeniem dw�ch". Opis fenomenologiczny � to znaczy opis dokonuj�cy redukcji � powinien wystrzega� si� tego rodzaju interpretacji zjawisk psychicznych, kt�ra traktuje je tak, jak gdyby stanowi�y system, ca�o�� obejmuj�c� poszczeg�lne odmiany i wariacje �wiadomo�ci czego�. Taka interpretacja zapomina o sprawiedliwo�ci � sprawiedliwo�ci odsy�aj�cej do psychiki �w kt�rej ta symultaniczno�� zostaje wywo�ana, oczywi�cie nie dzi�ki tematyzacji, ale dzi�ki diachronii tego-samego i innego we wra�liwo�ci.
Wra�liwo�� nie poddana redukcji jest dwoisto�ci� tego, kt�ry odczuwa, i tego, co odczuwane; separacj� � i zjednoczeniem zarazem � w czasie, rozszczepieniem chwili i retencj� fazy oddzielonej. Wra�liwo�� poddana redukcji jest o�ywieniem, znaczeniem jeden za drugiego, nieprze-zwyci�aln� dwoisto�ci� duszy i cia�a; cia�em, kt�re dzi�ki o�ywieniu przekszta�ca w �dla innego", dia-chroni� odmienn� od diachronii reprezentacji.
122
Ekspozycja
Znaczenia wra�enia smakowego i zapachowego � jedzenia i rozkoszowania si� � nale�y szuka� wychodz�c od znacz�cej si�y znaczenia, od tego, co w znaczeniu pierwotnie znacz�ce, od jeden-za-drugiego. Pokazali�my, �e okre�laj�ca psychik� struktura jeden-za-innego � znaczenie � nie jest niewinn� relacj� formaln�, lecz ci�arem i powag� cia�a oderwanego od swojego conatus. Bierno�ci� bardziej biern� ni� wszelka bierno�� b�d�ca przeciwie�stwem aktu, nago�ci� bardziej nag� ni� wszelki �akt", nago�ci� odkrywaj�c� si� a� po oddanie, zatracenie siebie i modlitw�. Bierno�ci�, kt�ra nie polega tylko na ods�oni�ciu si� na spojrzenie innego, ale kt�ra, niczym krwotok, jest podatno�ci� na zranienie i b�lem. Nago�ci� obna�aj�c� si� z w�asnej nago�ci, otwieraj�c� samo swoje otwarcie � wyra�aj�c� si� � m�wi�c� � zrzucaj�c� z siebie os�on�, kt�rej dostarcza jej sama forma to�samo�ci. Bierno�ci� bycia dla innego, kt�ra mo�liwa jest tylko jako ofiarowanie chleba, kt�ry spo�ywam. Najpierw jednak trzeba rozkoszowa� si� tym chlebem, nie po to, by ofiarowanie go sta�o si� zas�ug�, ale aby m�c ofiarowa� wraz z nim swoje serce � aby ofiarowa� samego siebie w tej ofierze. Rozkoszowanie si� jest niezb�dnym elementem wra�liwo�ci.
'��i,?, -'iff'' � � '� �
4) Rozkoszowanie si�
We wra�eniu smakowym rola zmys�owo�ci nie polega na potwierdzaniu, za pomoc� obrazu czy uobecniaj�cego ogl�du, tego, do czego d��y g��d. W ka�dym doznaniu zmys�owym opis jako wype�nienie lub Erfullung � albo jako brak wype�nienia � �wiadomo�ci czego�, zak�ada g��d, kt�ry, cho� nie jest ostatecznym sensem zmys�owo�ci, wci�� zak��ca wra�enie, kt�re sta�o si� wiedz�. We wra�eniu smakowym nie chodzi o sens, kt�ry by�by wype�niany przez swoj� ilustracj�, przez obecno�� �we w�asnym ciele". We wra�eniu smakowym zostaje nasycony g��d. Nasycenie, zaspokojenie � b�d�c sensem smakowania �jest w�a�nie przeskakiwaniem nad obrazami, wygl�dami, odblaskami
Wra�liwo�� i blisko��
123
czy sylwetkami, zjawami, fantazmatami i �upinami rzeczy, kt�re wystarczaj� �wiadomo�ci czego�. Pustka g�odu jest bardziej pusta ni� jakakolwiek ciekawo�� i nie pozwala zby� si� d�wi�kiem monet. To przeskakiwanie ponad obrazami znosi oddalenie w spos�b bardziej radykalny, ni� ma to miejsce w przypadku relacji mi�dzy podmiotem i przedmiotem. Jest wch�anianiem, kt�re nigdy nie jest wystarczaj�co ch�onne, oraz niecierpliwo�ci� zaspokojenia, w kt�rym ten, kto odczuwa, i to, co odczuwane, zlewaj� si� ze sob�. Znoszenie posuwa si� a� do zerwania formy, jak� zachowuje jeszcze tre�� ujmowana podczas degustacji; formy, kt�ra zapewnia jako�ci jej przynale�no�� do kategorii jako�ci. Jako�� ukszta�towana przez t� form� mo�e by� �odbijana w refleksji", mie� �wygl�dy", mno�y� si� w obrazach i informacjach. Smak jako wype�nienie g�odu, smak jako nasycenie jest zerwaniem formy zjawiska, kt�re przekszta�ca si� w amorficzn� �materi� pierwsz�". Materia toczy si� swoim rytmem, �wype�nia swoj� powinno�� materii", �materializuje" si� w nasycaniu i wype�nia pustk�, zanim jeszcze przybierze form�, stanie si� przedmiotem wiedzy i zostanie opanowana pod postaci� d�br7. Delektowanie si� jest przede wszystkim syceniem si�. Materia �materializuje" si� w syceniu, kt�re � ponad wszelkim intencjonalnym stosunkiem poznawania lub zaw�aszczania, �brania w r�ce" � oznacza �wgryzanie si� w...", kt�re nie ogranicza si� do �brania w r�ce", jako �e jest ju� wch�anianiem �od �rodka" w dwuznaczno�ci dw�ch �wewn�trzno�ci": tej w�a�ciwej �naczyniu" posiadaj�cemu kszta�ty w przestrzeni oraz tej, kt�ra charakteryzuje Ja wch�aniaj�ce w swojej to�samo�ci innego i zwijaj�ce si� wok� samego siebie.
Wra�enie smakowe nie jest wiedz� towarzysz�c� fizycz-no-chemicznemu czy biologicznemu mechanizmowi spo�y-
7 Jakkolwiek, tak�e w tym przypadku, chleb nie jest tylko transcendencj� tego, co noematyczne, co pojawia si� w tym, co Powiedziane, ods�aniaj�c w spektaklu niesko�czone �upiny Obrazu. Chleb odnosi si� ju� do podmiotu uciele�nionego, kt�ry zdoby� go w pocie czo�a